Υγιεινά λαμπερά χαμόγελα, Α΄ ΤΑΞΗ, 2013-2014.

2^ο Δημοτικό Σχολείο Λευκίμμης

Πρόγραμμα αγωγής υγείας

Τάξη Α1’& Α2’

    

                                ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΝΗ

                                     ΜΠΑΡΛΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

2013-2014

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

Στα πλαίσια του προγράμματος Αγωγής Υγείας, η Α τάξη του 2^ου  Δημοτικού σχολείου Λευκίμμης, πραγματοποίησε  εργασία με θέμα: «Υγιεινά, λαμπερά χαμόγελα…».

  Πήραμε λοιπόν την απόφαση να εργαστούμε πάνω στο συγκεκριμένο θέμα γιατί το στόμα μας χρησιμεύει σε πολλές σημαντικές καθημερινές λειτουργίες (μασάμε, μιλάμε, γελάμε, φιλάμε) και επιπλέον τονίζει την εικόνα του καθενός μας.

Το ενδιαφέρον των παιδιών αυτής της ηλικίας με αφορμή την αλλαγή των νεογιλών δοντιών τους.

  Με την ενασχόληση με το συγκεκριμένο θέμα τα παιδιά θα ευαισθητοποιηθούν γύρω από την υγιεινή του στόματος τους, μιας και τα δόντια και πιο συγκεκριμένα τα προβλήματα των δοντιών είναι ένα θέμα που ούτως ή άλλως μας απασχολεί όλους μας

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Σκοπός του προγράμματος είναι η πρόληψη, η διατήρηση και η προαγωγή της στοματικής υγείας.

ΣΤΟΧΟΙ

·        Να γνωρίσουν τις ομάδες τροφίμων- θρεπτικά συστατικά.

·        Να σχεδιάσουν οι μαθητές υγιεινά γεύματα.

·        Ο ρόλος της σωστής διατροφής στην υγεία.

·        Υγιεινή διατροφή σημαντικός παράγοντας στη στοματική υγιεινή.

·        Ευαισθητοποίηση ως προς τους κινδύνους που απειλούν την υγεία τους.

·        Να αντιληφθούν οι μαθητές τη σημασία της καλής στοματικής υγιεινής.

·        Να κατανοήσουν τους τρόπους πρόληψης (σωστό βούρτσισμα, συχνός οδοντικός έλεγχος, υγιεινή διατροφή) και πως την επηρεάζουν.

·        Να αποκτήσουν σωστές διατροφικές συνήθειες που συμβάλλουν στη διατήρηση της στοματικής υγείας.

·        Να ενημερωθούν οι γονείς και να συμβάλλουν στην απόκτηση υγιεινών συνηθειών και κανόνων στοματικής υγιεινής.

                                                              

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η διάρκεια του προγράμματος ήταν έξι μήνες (Ιανουάριος – Ιούνιος ).

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Η  μέθοδος που εφαρμόσαμε ήταν:

·         ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ – ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΜΑΘΗΣΗ (ΜΕΘΟΔΟΣ PROJECT).

·         ΣΥΝΔΙΑΣΜΟΣ ΟΜΑΔΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΚΑΙ ΕΞΑΤΟΜΟΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ.

·         ΧΡΗΣΗ ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η προσέγγιση του θέματος έγινε διαθεματικά – διεπιστημονικά.

1^Η ΦΑΣΗ: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ  ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

Αφορμή για να ξεκινήσει η ενασχόλησή μας με το θέμα αποτέλεσαν οι συχνές συζητήσεις των παιδιών για τα δόντια τους που κουνιούνται και αλλάζουν.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την σφαιρική ανάπτυξη του θέματος θα αποτελούσε και η συγκέντρωση του ανάλογου εποπτικού υλικού. Προς τούτο ζητήσαμε από τα παιδιά  να φέρουν στο σχολείο υλικό χρήσιμο για την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος. Αποφασίσαμε το υλικό που θα συγκεντρώναμε να το τοποθετήσουμε σε ειδική γωνιά, τη «γωνιά της στοματικής υγιεινής». Η ανταπόκριση των παιδιών ήταν θετική.

Το υλικό με το οποίο εμπλουτίσαμε τη γωνιά της στοματικής υγιεινής ήταν:

·         Βιβλία, περιοδικά και παραμύθια με σχετικό περιεχόμενο.

·         Προϊόντα στοματικής υγιεινής.

·         Φωτογραφίες με σχετικό περιεχόμενο.

·         Κατά καιρούς τα παιδιά έφερναν τα δοντάκια τους.

·         Βιντεοκασέτες εκπαιδευτικού περιεχομένου.

·         Φωτογραφίες και ιστοσελίδες από το διαδίκτυο.

                                

2^Η ΦΑΣΗ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ

Τώρα πλέον μπορούσαμε να περάσουμε στη φάση του σχεδιασμού. Ρωτήσαμε τα παιδιά τι θα ήθελαν να κάνουμε για την διερεύνηση του θέματος.

Τα παιδιά μας είπαν τις ιδέες τους τις οποίες ομαδοποιήσαμε στις παρακάτω προτάσεις:

1^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να σχεδιάσουμε στο σχολείο υγιεινά γεύματα.

2^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να επισκεφτούμε ένα φούρνο.

3^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να μάθουμε για τα δόντια μας

4^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να ζωγραφίσουμε

5^η  ΠΡΟΤΑΣΗ: Να διαβάσουμε παραμύθια                                        

6^η  ΠΡΟΤΑΣΗ: Να μάθουμε τραγούδια

7^η  ΠΡΟΤΑΣΗ: Να κάνουμε κατασκευές

9^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να παίξουμε

10^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να έρθει ένας οδοντίατρος στο σχολείο μας

11^η  ΠΡΟΤΑΣΗ: Να παίξουμε  κουκλοθέατρο, Καραγκιόζη.

Οι παραπάνω προτάσεις καταγράφηκαν

 3^Η ΦΑΣΗ: ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

1^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να σχεδιάσουμε υγιεινά γεύματα

Συζητήσαμε για τη σημασία της  υγιεινής  διατροφής και στη συνέχεια φτιάξαμε μαζί με τα παιδιά χυμούς και φρουτοσαλάτες.

2^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να επισκεφτούμε έναν φούρνο.

Επισκεφτήκαμε τον φούρνο και τα παιδιά έφτιαξαν κουλουράκια.   

                                                      

                      

3^η ΠΡΟΤΑΣΗ: Να μάθουμε για τα δόντια μας

1^η Δραστηριότητα: «Συζήτηση»

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ενθαρρύναμε τα νήπια να καταθέσουν στην ομάδα τις εμπειρίες, τα βιώματα και τις απορίες που είχαν σχετικά με τα δόντια μας αλλά και γενικότερα με τη στοματική κοιλότητα.

Συζητήσαμε για τη σημασία της στοματικής υγιεινής και γενικότερα τους τρόπους πρόληψης για την υγεία των δοντιών μας και όχι μόνο

3^η Δραστηριότητα: «Παρατηρούμε τη στοματική κοιλότητα»

Δώσαμε στα παιδιά τα ατομικά καθρεφτάκια  και τους ζητήσαμε να παρατηρήσει ο καθένας το στόμα του . Ακολούθησε συζήτηση σχετικά με το σχήμα, το μέγεθος, το χρώμα και τον αριθμό των δοντιών μας, τη γλώσσα και τη χρησιμότητά της, τα ούλα. Επίσης συζητήσαμε εκτενέστερα για το τι μπορούμε να κάνουμε με το στόμα μας, τη γλώσσα μας, τα δόντια μας.

4^η Δραστηριότητα: «Ανάγνωση - Γραφή»

Φτιάξαμε έναν πίνακα αναφοράς με σχετικές λέξεις και κινητές καρτέλες με τις αντίστοιχες λέξεις. Τα παιδία κλήθηκαν να τοποθετήσουν την κινητή καρτέλα  κάτω από τη σωστή λέξη.

6^η Δραστηριότητα: Παρακολούθηση εκπαιδευτικών βιντεοκασετών με θέμα τη «στοματική υγιεινή».

4^Η ΠΡΟΤΑΣΗ: «Να ζωγραφίσουμε»

1^η Δραστηριότητα: «Ζωγραφική με διάφορους τρόπους»

Τα παιδιά ζωγράφισαν με διάφορους τρόπους  και με τα υλικά τα οποία το καθένα επέλεξε.

2^η Δραστηριότητα: «Ζωγραφική με παλιές οδοντόβουρτσες»

Τα παιδιά έφεραν στο σχολείο άχρηστες - παλιές οδοντόβουρτσες και ζωγράφισαν ατομικές και ομαδικές ζωγραφιές

                                                                                                                                                                                                                                                                       

5^Η ΠΡΟΤΑΣΗ: « Να διαβάσουμε παραμύθια»

1^η Δραστηριότητα: «Συζήτηση»

Συζητήσαμε στην ολομέλεια και αποφασίσαμε να διαβάσουμε τα εξής παραμύθια:

·         Η Δόνα τερηδόνα και το μυστικό της γαμήλιας τούρτας

Τριβιζάς Ευγένιος                                                                                               

·         Ο πιο καλός οδοντίατρος του κόσμου

·         Η Νεραϊδοντούλα και τα δόντια μου Die Zahnputzfee
Spathelf Barbel
·         Η Δόνα Τερηδόνα και το μυστικό της γαμήλιας τούρτας

Βαθμολογία πελατών

Συγγραφέας: Τριβιζάς Ευγένιος

·         Το κουνιστό δόντι της Φρύνης
Συγγραφέας: Μάστορη Βούλα
·         Ο κροκόδειλος που πήγε στον οδοντογιατρό
Συγγραφέας: Τριβιζάς Ευγένιος

·         Δεν φοβάμαι τον οδοντογιατρό

       

 

 Δραστηριότητα: «Δραματοποίηση»

Κάθε φορά που διαβάζαμε  ένα από τα  παραμύθια  αποφασίζαμε και να τα δραματοποιήσουμε.

 Δραστηριότητα: «Φτιάχνουμε το δικό μας παραμύθι»

Τα νήπια είχαν ενθουσιαστεί διαβάζοντας τα παραμύθια κι έτσι πρότειναν να «γράψουν» το δικό τους παραμύθι. Συγκεντρωθήκαμε στην ολομέλεια και άρχισαν  να βάζουν τη φαντασία τους να δουλέψει προκειμένου να δημιουργήσουν το δικό τους παραμύθι. Πράγματι το αποτέλεσμα δεν άργησε να φανεί. Η δημιουργική σκέψη των παιδιών εκφράστηκε σε ένα πολύ όμορφο παραμύθι που του έδωσαν το τίτλο: Οδοντομαχίες

 Δραστηριότητα: «Εικονογράφηση του παραμυθιού»

Τα παιδιά αποφάσισαν να εικονογραφήσουν το παραμύθι τους. Το καθένα αποφάσισε να ζωγραφίσει και μια εικόνα από το παραμύθι. Και πράγματι το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό. Κατόπιν τις δέσαμε σε βιβλίο.

                                                 

5^Η ΠΡΟΤΑΣΗ: «Να κάνουμε κατασκευές»

1^η Δραστηριότητα: «Συζήτηση»

Συζητήσαμε με τα παιδιά και αποφασίσαμε τι είδους κατασκευές ήθελαν να κάνουν και με τι υλικά. Χωρίστηκαν σε ομάδες ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους.

2^η Δραστηριότητα: «Κολλάζ – Αφίσες»

Α΄ΟΜΑΔΑ: Η πρώτη ομάδα ανέλαβε να βρει από περιοδικά όμορφα χαμόγελα. Αφού τα έκοψαν τα κόλλησαν πάνω σε ένα δέντρο το οποίο είχαν κόψει από χαρτόνι κάνσον και στη συνέχεια σκέφτηκαν ένα σύνθημα  και  το έγραψαν στην αφίσα τους: «Όταν βουρτσίζω τα δόντια μου ανθίζουν χαμόγελα».

Β΄ΟΜΑΔΑ: Κάτι ανάλογο έκανε και η δεύτερη ομάδα μόνο που αυτή είχε να κόψει τροφές που κάνουν καλό στα δόντια μας. Το σύνθημα που έγραψαν ήταν: «Τρώω υγιεινές τροφές για να είμαι υγιής».

Γ΄ΟΜΑΔΑ: Η ομάδα αυτή επέλεξε να φτιάξει έναν ήλιο με μπαλάκια από χαρτί γκοφρέ και οι  ακτίνες του ήταν από άχρηστες  οδοντόβουρτσες. Το σύνθημα εδώ ήταν: «Βουρτσίζω τα δόντια για να έχω φωτεινό χαμόγελο»

Δ΄ΟΜΑΔΑ: Η τέταρτη ομάδα κατασκεύασε ένα στόμα από κόκκινο κάνσον κι επάνω κόλλησαν γύρω-γύρω χαρούμενα δοντάκια που έκοψαν και ζωγράφισαν σε άσπρο κάνσον. Μέσα στο στόμα κόλλησαν τροφές που κάνουν καλό στα δόντια.  Το σύνθημα αυτής της αφίσας ήταν: «Έχω χαρούμενα δόντια γιατί τρώω τροφές που δεν τα βλάπτουν αλλά τα δυναμώνουν»

4^η Δραστηριότητα: «Φτιάχνουμε τα σπιτάκια των τροφών και την πυραμίδα της σωστής διατροφής για παιδιά

Τέλος όλα τα παιδιά μαζί έφτιαξαν την «Πυραμίδα της σωστής διατροφής για παιδιά».

Κολάζ υγιεινών γευμάτων σε πιατάκια.

6^Η ΠΡΟΤΑΣΗ: «Να μάθουμε τραγούδια»

Μαθαίνουμε το τραγούδι του Γ. Σακελλαρίδη «Ένα κούφιο δόντι».

Δραστηριότητα: «Παιχνίδι ρόλων»

Τα παιδιά χρησιμοποιώντας  αντικείμενα  έπαιξαν τον οδοντίατρο και τους ασθενείς                                     

7^Η ΠΡΟΤΑΣΗ: «Να παίξουμε

 Δραστηριότητα: «Γλωσσικά παιχνίδια»
Μάθαμε  τις εκφράσεις όπως: α) «Του έτριξε τα δόντια» β) «Ήλιος με δόντια» κ. ά.

Είπαμε αινίγματα όπως: Πέντε αδέλφια το αρπάζουν, τριανταδυό σφυριά το σπάζουν, μια κοπέλα τʼ αγκαλιάζει, στο ασκί τα κατεβάζει. Τι είναι;

Επίσης μάθαμε παροιμίες όπως: «Δείξε μου τα δόντια σου να σου πω ποιος είσαι» και το παραδοσιακό τετράστιχο: «Πάρε ποντικέ το δόντι μου και δωσ’ μου σιδερένιο για να μασάω το ψωμί το παξιμαδένιο».

Λύσανε τα παιδιά σταυρόλεξα- κρυπτόλεξα.

2^η Δραστηριότητα: «Μαθηματικά παιχνίδια – Το χαμογελόμετρο»

Σε πίνακα καταγράψαμε τα ονόματα των παιδιών. Στη συνέχεια ένα-ένα παιδί χρησιμοποιώντας το καθρεφτάκι  κοιτούσε στον καθρέφτη και μετρούσε πόσα δοντάκια φαίνονται όταν χαμογελάει.  Κατόπιν έγραφε τον αριθμό, δίπλα στο όνομά του. Για επαλήθευση τα παιδιά καθόντουσαν σε ζευγάρια αντικριστά και το ένα μετρούσε τα δόντια του άλλου.

Προβλήματα προσθαφαίρεσης σε σχέση με των αριθμό των δοντιών.

3^η Δραστηριότητα: «Πειραματισμοί»

Πραγματοποιήσαμε το εξής πείραμα: Είχαμε τρία ποτηράκια. Στο ένα είχαμε βάλει ξίδι, στο δεύτερο στοματικό διάλυμα  και στο τρίτο  coca-cola. Στη συνέχεια βάλαμε στο κάθε βάζο κομμάτια από ένα  αυγού (έχει παραπλήσια σύσταση με την αδαμαντίνη των δοντιών) και τα αφήσαμε εκεί για αρκετό διάστημα. Παράλληλα παροτρύναμε τα παιδιά να πηγαίνουν να παρατηρούν τα ποτηράκια. Και τέλος βγάλαμε τα αυγά από τα ποτηράκια  και διαπίστωσαν τα παιδιά  τις καταστροφικές συνέπειες της coca-cola  αλλά και του ξυδιού .

4^η Δραστηριότητα: «Παιδαγωγικά παιχνίδια»

Τα παιδιά έπαιζαν συνήθως στις ελεύθερες δραστηριότητες διάφορα παιδαγωγικά παιχνίδια που έχουν σχέση με τη στοματική υγιεινή

                                          

8^Η ΠΡΟΤΑΣΗ: «Να παίξουμε στο κουκλοθέατρο»

Οι ομάδες αποσύρθηκαν και ύστερα από σύσκεψη αποφάσισαν το σενάριο του έργου που θα μας έπαιζε η κάθε μια. Στη συνέχεια η κάθε μια έφτιαξε τις κούκλες που θα χρειαζόταν με διάφορα υλικά. Τέλος η κάθε ομάδα παρουσίασε στις υπόλοιπες το σενάριο που είχε αποφασίσει.

Να παίξουμε θέατρο σκιών

Τα παιδιά έπαιξαν το έργο : ο Καραγκιόζης οδοντίατρος

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Αυτήν την αξιόλογη προσπάθεια των παιδιών θελήσαμε να την παρουσιάσουμε και στους γονείς.

 ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΘΕΣΗΣ με εργασίες των παιδιών και  φωτογραφικό υλικό από τις δραστηριότητες όλης της χρονιάς.

 ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ των νηπίων, «Οδοντομαχίες », φωτοτυπήθηκε  και δόθηκε σε όλα τα παιδιά.

DVD: Στο κάθε παιδί δόθηκε από ένα DVD με τις δραστηριότητες όλης της χρονιάς.

4^η ΦΑΣΗ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Όταν ολοκληρώθηκε το σχέδιο εργασίας , επιχειρήσαμε  να αξιολογήσουμε  την όλη δράση. Αυτή η διαδικασία ήταν σημαντική, γιατί μας βοήθησε να δούμε ποια σημεία της προσπάθειας αντιμετωπίστηκαν θετικά και ποια αρνητικά,  προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε τα αίτια της επιτυχίας ή της αποτυχίας και να αναλάβουμε τις ευθύνες για κάποια λάθη. Ήταν μια ευκαιρία άσκησης κριτικής και αυτοκριτικής ως διάθεση και ικανότητα.(Χρυσαφίδης, 2004).

Πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια του προγράμματος, διενεργούσαμε και  σταδιακές (ή διαμορφωτικές) αξιολογήσεις για ανατροφοδότηση και πιθανή αναδιατύπωση των στόχων, σύμφωνα με το δυναμικό της μαθητικής ομάδας. (Δ.Ε.Π.Π.Σ, 2002).

1^η Δραστηριότητα: Παιχνίδι ρόλων: «Ο οδοντίατρος μας ενημερώνει»

Τα παιδιά σε ομάδες ανέλαβαν να παίξουν τον ρόλο του παρουσιαστή, του οδοντιάτρου που είναι προσκεκλημένος στην τηλεόραση να μιλήσει για τη στοματική υγιεινή μετατρέποντας ένα χαρτοκιβώτιο σε τηλεόραση  και δίνει γραπτές οδηγίες για τη σωστή διατροφή. Στη συνέχεια ο παρουσιαστής κάλεσε στην εκπομπή του παιδιά τα οποία θα έπρεπε να απαντήσουν στις ερωτήσεις του παρουσιαστή σύμφωνα με τις οδηγίες του οδοντιάτρου.

2^η Δραστηριότητα: «Φυλλάδιο αξιολόγησης δεξιοτήτων»

Δώσαμε στα νήπια ένα φυλλάδιο με τεστ συνολικής αξιολόγησης να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τη στοματική υγιεινή

         Ολοκληρώνοντας το σχέδιο εργασίας τα παιδιά είχαν βιώσει τον τρόπο με τον οποίο μπορούσαν να κατακτήσουν τη γνώση.

Οι περισσότεροι στόχοι του αναλυτικού προγράμματος είχαν επιτευχθεί αβίαστα και ευχάριστα, στοιχείο που καταδείχθηκε τόσο από το αμείωτο ενδιαφέρον των παιδιών καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδίπλωσης της Βιωματικής Διδασκαλίας – Μάθησης όσο και από την αλλαγή στη στάση τους.